„Mojem najgorętszym życzeniem jest powstanie Instytut Radowego w Warszawie”

Maria Skłodowska-Curie

Maria Skłodowska Curie rozpoczęła starania o wybudowanie Instytut Radowego w Warszawie na początku XX. wieku. Po koniec 1921 roku powstało Towarzystwo Instytut Radowego, a w roku 1923, w 25. rocznicę odkrycia radu, Polski Komitet do Zwalczania Raka zaapelował do społeczeństwa o tak zwane składanie ofiar na dar narodowy. W tym samym roku utworzono Komitet Daru Narodowego Dla Marii Skłodowskiej-Curie. 

Pierwszą czynnością utworzonego Komitetu była próba zdobycia środków na budowę instytutu. Pisemnie zwrócono się do większych firm oraz banków. Wydano specjalną odezwę i rozesłano ją do prasy. Rozpisano listy do wszystkich województw, starostw i magistratów z prośbą o organizowanie Komitetów prowincjonalnych. Dzięki temu apelowi powstało ich kilkadziesiąt. Komitet przykładał dużą wagę do wydawnictw, które służyły promowaniu idei i zdobywaniu środków na budowę instytutu. Wydano m.in: „Biografię Marii Skłodowskiej Curie i historię odkrycia radu”, „Biografię Piotra Curie” i sześć rodzajów pocztówek z podobizną noblistki. Spory dochód przyniosła sprzedaż „cegiełek” na budowę, jednak prawdziwym hitem okazały się znaczki/nalepki, które dawały możliwość dołożenia się do Daru Narodowego nawet najbiedniejszym.

7 czerwca 1925 roku, przy ulicy Wawelskiej w Warszawie, odbyła się uroczystość wmurowania aktu erekcyjnego pod budowę Instytut Radowego. W ceremonii wzięła udział patronka Instytutu i Prezydent RP Stanisław Wojciechowski. Plany przyszłej placówki opracowano pod kierunkiem Noblistki oraz światowej sławy lekarza i uczonego – prof. Claudiusa Regaud, kierownika działu klinicznego Instytutu Radowego w Paryżu. Nad realizacją planów w Warszawie czuwała siostra Marii – doktor Bronisława Dłuska.

W 1929 roku prezydent Stanów Zjednoczonych Herbert Hoover wręczył Marii Skłodowskiej-Curie symboliczny czek na zakup radu dla Instytut Radowego w Warszawie. Pieniądze pochodziły ze zbiórki wśród kobiety amerykańskich i Polonii. Organizatorką zbiórki była amerykańska dziennikarka Marie Mattingly Meloney – redaktor naczelna magazynu dla kobiet „The Delineator”.

Instytut Radowy został uroczyście otwarty 29 maja 1932 roku. Jego pierwszym dyrektorem został Franciszek Łukaszczyk.