Gdy po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Paderewski został premierem, pełniąc również funkcję ministra spraw zagranicznych, Jan Łukasiewicz, minister w jego rządzie, zwrócił się do Marii Skłodowskiej-Curie z zaproszeniem objęcia katedry fizyki eksperymentalnej na Uniwersytecie Warszawskim [5]. Ze względu na zobowiązania zawodowe i życie rodzinne we Francji uczona nie przyjęła tego zaproszenia. Planując jednak wówczas utworzenie Instytutu Radowego w Warszawie, znalazła sprzymierzeńców zarówno w Paderewskim, jak i jego żonie Helenie. Już w 1919 roku Paderewska uważała instytut za „absolutnie konieczny” [6]. W 1921 roku, w którym utworzono Towarzystwo Instytutu Radowego, noblistka poprosiła Paderewskiego, aby rozbudził w Ameryce ofiarność na ten cel [7]. O jego gotowości do poparcia inicjatywy Marii oraz o postępach w działaniu informował ją dr Józef Orłowski (1862−1943), literat, działacz polityczny i polonijny, pełniący wówczas funkcję plenipotenta pianisty. W lutym 1922 roku pisał do Skłodowskiej-Curie: „Nie potrzebuję zapewniać, jak gorąco przejął się tą sprawą niezrównany I.J. Paderewski. Zrobimy, co tylko możliwe” [8].

dr Dominika Korzeniowska